door Lieven Goossens en Wannes Gardin
Het nieuwe regeerakkoord introduceert ingrijpende hervormingen die gericht zijn op het versterken van de koopkracht en het vereenvoudigen van het fiscale en sociale stelsel. Werkgevers krijgen meer flexibiliteit in loonbeleid en ontslagregels, terwijl werknemers – vooral in de lagere inkomenscategorieën – mogelijk kunnen rekenen op een hoger nettoloon. We analyseren de belangrijkste maatregelen en hun impact op de Belgische arbeidsmarkt.
Vanaf 2027 stijgt het nettoloon voor alle werkenden, met een bijzondere focus op inkomens onder de mediaan. Dit wordt gerealiseerd door:
Een verhoging van de belastingvrije som;
Een verlaging van de bijzondere bijdrage sociale zekerheid;
Een versterking van de sociale werkbonus.
Dankzij deze maatregelen gaan vooral de lagere en middeninkomens er financieel op vooruit. Tegelijkertijd wordt het verschil tussen werken en niet-werken structureel vergroot tot minstens 500 euro netto per maand, wat de werkzaamheidsgraad moet stimuleren. Voor hogere inkomens blijft de impact beperkter en minder concreet uitgewerkt.
Het regeerakkoord voorziet een hervorming van collectieve bonussystemen, zoals de loonbonus (CAO 90) en de winstpremie. De regels worden gestroomlijnd en beter op elkaar afgestemd, zonder extra fiscale lasten voor werkgevers en werknemers. Dit moet leiden tot meer transparantie en een efficiëntere implementatie.
Daarnaast blijft flexibel verlonen via cafetariaplannen mogelijk, al wordt de brutoloonruil beperkt tot 20% van het jaarlijkse brutoloon. De regering streeft hierbij naar een duidelijke wettelijke omkadering, terwijl werkgevers hopen op behoud van administratieve eenvoud.
De regering voert verschillende wijzigingen door in het ontslagrecht:
Beperking van de ontslagvergoeding: De ontslagvergoeding voor nieuwe aanwervingen wordt beperkt tot maximaal 52 weken, wat vooral impact heeft op werknemers met een anciënniteit van 17 jaar of meer.
Herinvoering van de proefperiode: Uiterlijk eind 2025 wordt de proefperiode opnieuw ingevoerd, waarbij arbeidsovereenkomsten tijdens de eerste zes maanden met een opzegtermijn van één week kunnen worden beëindigd.
Deze maatregelen verlagen de kosten en risico’s bij aanwerving, maar het blijft afwachten in welke mate ze de arbeidsmobiliteit zullen beïnvloeden.
De wetgeving rond arbeidstijd en overuren ondergaat enkele structurele aanpassingen:
Annualisering van arbeidstijd wordt mogelijk voor deeltijdse en voltijdse arbeid;
De minimale wekelijkse arbeidsduur van 1/3e van een voltijds uurrooster wordt afgeschaft;
De regeling rond fiscaalvriendelijke overuren wordt uitgebreid naar 180 uur per jaar, terwijl het maximum voor vrijwillige overuren stijgt tot 360 uur;
In de horeca wordt het aantal vrijwillige overuren verhoogd naar 450 uur per jaar;
Nachtarbeid wordt voortaan gedefinieerd vanaf middernacht in plaats van 20 uur, wat vooral in sectoren zoals e-commerce en logistiek voor meer flexibiliteit zorgt.
Om de administratieve lasten voor bedrijven te verminderen, introduceert de regering een reeks vereenvoudigingen:
Schrapping van de startbaanverplichting;
Vereenvoudiging van risicoanalyses binnen de welzijnswet;
Vermindering van rapporteringsverplichtingen voor kmo’s;
Implementatie van e-gov 3.0 voor efficiëntere verwerking van loon- en arbeidstijdgegevens.
Tegelijk worden er belangrijke wijzigingen doorgevoerd in de sociale bescherming:
Wijziging ontslagbescherming niet-verkozen kandidaten: De beschermingsperiode voor niet-verkozen kandidaten bij sociale verkiezingen wordt ingekort van 2 jaar naar 6 maanden. Dit betekent een aanzienlijke vermindering van de bescherming voor werknemers die zich kandidaat stelden maar niet werden verkozen.
Behoud bescherming effectief verkozenen: Voor effectief verkozen personeelsleden blijft de bestaande ontslagbescherming ongewijzigd, wat belangrijk is voor de continuïteit van de sociale dialoog binnen bedrijven.
Actualisering Herenakkoord: Het Herenakkoord uit 2002 over het stakingsrecht wordt geactualiseerd.
Sociale partners krijgen tot 31/12/2025 de tijd om verduidelijkingen aan te brengen met respect voor:
Internationale normen
Bestaande rechtspraak
Het stakingsrecht
De rechten en vrijheden van anderen
De openbare orde
Deze hervormingen kaderen in een bredere modernisering van het sociaal overleg. Vakbonden behouden hun historische rol en juridische bescherming voor stakingen en betogingen, terwijl er strengere regels komen op vlak van financiële transparantie en juridische aansprakelijkheid voor dienstverlenende activiteiten.
Ook zelfstandigen en ondernemers krijgen te maken met wijzigingen, waaronder:
Hervorming van het statuut van zelfstandigen in bijberoep;
Verbetering van de sociale bescherming voor zelfstandigen;
Administratieve vereenvoudiging voor ondernemers;
Uitbreiding van de mogelijkheden binnen de Vrije Aanvullende Pensioenregeling (VAPZ).
Het nieuwe regeerakkoord brengt zowel kansen als uitdagingen met zich mee. Werkgevers krijgen meer flexibiliteit op vlak van loonbeleid, arbeidstijd en ontslagprocedures, terwijl werknemers – vooral in de lagere inkomenscategorieën – profiteren van een hoger nettoloon en transparantere verloningssystemen.
Toch blijven er onzekerheden over de praktische uitwerking van bepaalde maatregelen en hun lange termijnimpact op de werkgelegenheid. De komende jaren zullen uitwijzen hoe deze hervormingen de Belgische arbeidsmarkt daadwerkelijk zullen beïnvloeden.
Om dit formulier te kunnen versturen moet u het gebruik van technische cookies aanvaarden. Dat kan u hier aanpassen.
Deze cookies worden gebruikt om onderscheid te maken tussen mensen en bots. Bepaalde gegevens, zoals uw IP adres of taal, kunnen hierbij doorgestuurd worden naar Google. Meer info vindt u in onze cookieverklaring.
Lieven Goossens
Team Manager Social Legal lieven.goossens@vdl.be
Wannes Gardin
Business Manager Legal wannes.gardin@vdl.be
Disclaimer
Bij onze adviezen baseren wij ons op de huidige wetgeving, interpretaties en rechtsleer. Dit verhindert niet dat de administratie deze kan betwisten of dat bestaande interpretaties kunnen wijzigen.
Lees onze laatste inzichten en nieuwsberichten om op de hoogte te blijven van veranderingen in jouw sector.