De opschortende voorwaarde: voorbeelden en juridische gevolgen

Wat is een opschortende voorwaarde?

Een opschortende voorwaarde is een specifieke clausule in een overeenkomst, waarin wordt vastgelegd dat de werking van de overeenkomst pas ingaat wanneer een bepaalde toekomstige gebeurtenis zich voordoet. Tot dat moment zijn de verplichtingen van beide partijen opgeschort. Deze voorwaarden voorkomen dat partijen onvoorwaardelijk gebonden zijn aan een overeenkomst en bieden bescherming als de toekomst onzeker is.

In België is de opschortende voorwaarde vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek, Boek 5, dat handelt over verbintenissen.

Voorbeelden van opschortende voorwaarden

Opschortende voorwaarden kunnen in diverse situaties en contexten worden toegepast. Hier zijn enkele voorbeelden:

• Financieringsvoorbehoud: In een aandelenoverdracht kan een opschortende voorwaarde worden opgenomen, waarin is bepaald dat de overdracht alleen doorgaat als de koper een hypothecaire lening verkrijgt.

• Vergunningsvoorbehoud: Bij de aankoop van onroerend goed kan worden vastgelegd dat de aankoop pas definitief is zodra de benodigde vergunningen zijn verkregen.

Juridische implicaties en retroactieve werking

Als een opschortende voorwaarde niet wordt vervuld, treedt de overeenkomst niet in werking en zijn partijen niet gebonden aan hun contractuele verplichtingen. Het is van belang dat opschortende voorwaarden duidelijk en gedetailleerd worden omschreven om juridische misverstanden en onzekerheid te voorkomen. Bovendien mag de vervulling van een opschortende voorwaarde niet louter afhankelijk zijn van de wil van één van de partijen.

De retroactieve werking van een opschortende voorwaarde houdt in dat, wanneer de voorwaarde wordt vervuld, de verbintenis terugwerkende kracht krijgt tot het moment waarop de overeenkomst werd aangegaan. Dit betekent dat de gevolgen van de overeenkomst worden geacht te zijn ingetreden vanaf dat eerdere moment.

Met de invoering van het nieuwe verbintenissenrecht is deze automatische retroactieve werking echter afgeschaft. Dit betekent dat, tenzij anders overeengekomen, de gevolgen van het vervullen van de opschortende voorwaarde niet meer automatisch terugwerken tot het moment waarop de overeenkomst werd aangegaan. Partijen kunnen echter contractueel alsnog kiezen voor een retroactieve werking.