Het belang van de zorgvolmacht in tijden van corona

De voordelen van de zorgvolmacht

De zorgvolmacht is een vorm van buitengerechtelijke bescherming. Dat betekent dat een tussenkomst van de rechter niet is vereist en dat de lastgever samen met één of meerdere lasthebbers een overeenkomst kan afsluiten. De lasthebber of vertrouwenspersoon kan hierdoor goederen beheren of de persoonlijke zorg regelen in het geval de lastgever door ziekte of ongeval (tijdelijk) niet meer in staat is om dit zelf te doen. Hier zit een belangrijk verschil met de bankvolmacht, die in principe opnieuw ingetrokken kan worden door de bankier wanneer er tekenen van dementie zouden zijn.

Inwerkingtreding van de zorgvolmacht

De lastgever bepaalt in principe zelf de manier waarop de volmacht aanvangt. Een eerste mogelijkheid is het opmaken van een volmacht die reeds voor de wilsonbekwaamheid wordt uitgevoerd en met de uitdrukkelijke bepaling dat de volmacht blijft doorlopen nadat de lastgever wilsonbekwaam is geworden. Door het toevoegen van een opschortende voorwaarde van wilsbekwaamheid van de lastgever kan ook geopteerd worden om een bijzondere of algemene volmacht te voorzien vanaf het ogenblik dat de lastgever niet meer wilsbekwaam is. In beide gevallen zal de lastgever zelf nog steeds rechtshandelingen kunnen stellen zolang hij wilsbekwaam is.

In de praktijk is aan de hand van bepaalde clausules ook een combinatie mogelijk van een voortgezette volmacht voor een bepaald voorwerp en een uitgestelde volmacht voor de algemene goederen. De inwerkingtreding kan bovendien afhangen van een of meerdere medische getuigschriften of een verklaring van de huisarts. Op die manier kan een bescherming ingebouwd worden tegen mogelijk misbruik door de lasthebber(s).

De zorgvolmacht als planningstool

Om te kunnen schenken, een woning te verkopen of een contract af te sluiten, moet u steeds wilsbekwaam zijn. Via de zorgvolmacht kunnen heel wat van deze zaken uit handen gegeven worden. Alleen het opstellen van een testament is hier uitgesloten. Een testament is namelijk een persoonlijk document.

Bij het opstellen van de zorgvolmacht hebt u twee mogelijkheden. U kunt de volmacht beperken tot een duidelijk omschreven rechtshandeling, of u kunt een algemene volmacht opstellen waarbij het vermogen volledig beheerd zal worden. De volmachtgever kan bepalen dat de (rest)schenkingen enkel toegelaten zijn aan afstammelingen (kinderen en/of kleinkinderen) of dat ze allemaal op eenzelfde tijdstip eenzelfde bedrag krijgen. Op die manier kan de erfbelasting voor de erfgenamen gereduceerd worden en kan men genieten van de lagere schenkbelastingen voor roerende goederen (3% of 3,3%) of voor familiale ondernemingen (0%). Verder kan een zorgvolmacht ook nuttig zijn om nog een (geregistreerde) hand- of bankgift te doen, de begunstigde van een Tak 21 of Tak 23 te wijzigen of af te kopen.

Hoewel een zorgvolmacht onderhands kan worden opgesteld, zal het in de meeste gevallen aangewezen zijn om een notariële volmacht op te laten maken. Een notariële volmacht is bovendien verplicht als de lasthebber rechtshandelingen moet stellen die een notariële akte vereisen, denk bijvoorbeeld aan het wijzigen van het huwelijkscontract, het uitvoeren van een verkoop van een woning en opbrengsteigendom of een notariële schenking. 

Bij de opmaak van een zorgvolmacht kan het ook aangewezen zijn om ook het huwelijkscontract bij de hand te nemen en na te gaan of er een keuzebeding is. Afhankelijk van de redactie van dit keuzebeding laat het de langstlevende toe om op het moment van overlijden bepaalde zaken aan hem of haar toe te wijzen. Regelmatig staat er dat de langstlevende ‘geheel eigenmachtig’ zijn keuze mag uitoefenen. Dit kan echter een blokkerend effect hebben bij de uitoefening van zowel het huwelijkscontract als de zorgvolmacht. 

Hebt u vragen over de zorgvolmacht of hebt u hulp nodig bij het opmaken? Neem dan contact op met uw accountmanager of met een van onze specialisten via corona@vdl.be.