Schenken vóór een gesplitste aankoop: dit moet u weten

Bij de gesplitste aankoop van een onroerend goed koopt de ene partij het vruchtgebruik en de andere partij de blote eigendom. In de meeste gevallen zijn het de ouders die het vruchtgebruik aankopen en de kinderen die de blote eigendom verwerven. Bij het overlijden van de ouders dooft het vruchtgebruik automatisch uit en worden de kinderen van rechtswege volle eigenaar. Het voordeel van de gesplitste aankoop is dat de ouders het vruchtgebruik nog bezitten tot aan hun overlijden. Hierdoor kunnen ze het onroerend goed nog steeds bewonen of verhuren aan derden.

Geen erfbelasting

Onder bepaalde voorwaarden moet bij het overlijden van de ouders geen erfbelasting worden betaald. Daarvoor moeten de kinderen kunnen aantonen dat ze over voldoende middelen beschikken om de blote eigendom zelf aan te kopen. Dat kan doordat ze zelf het nodige bedrag op hun rekening hadden, of omdat hun ouders vooraf het nodige geld geschonken hebben. Dat laatste is bij een gesplitste aankoop vaak het geval.

Dat schenken van roerende goederen, in dit geval een som geld, kan in België op twee manieren. Enerzijds is er de schenking via een hand- of bankgift, anderzijds is het ook mogelijk om goederen te schenken via de tussenkomst van een Belgische notaris. In het verleden kozen heel wat Belgen voor de tussenkomst van een Nederlandse notaris, maar dat is vanaf 1 december 2020 niet meer mogelijk.

Aanpassing vanaf 1 augustus 2020

Op 26 juni 2020 beslist de federale belastingadministratie dat wanneer de aankoop van een onroerend goed voorafgegaan wordt door een schenking, die schenking niet noodzakelijk geregistreerd moet worden. De schenking moet wel steeds gebeuren voor de aankoop. Staat er in de compromis bijvoorbeeld een datum waarop een bepaald bedrag betaald moet worden, dan moet die schenking vóór die datum gebeuren. Deze beslissing geldt sinds 1 augustus 2020. Wanneer er geschonken wordt via een hand- of bankgift, is het aangeraden om steeds een document op te maken met daarin de bevestiging van de bank- of handgift alvorens de compromis wordt getekend.

Wat zegt Vlabel hierover? 

Het gaat hier om een standpunt op federaal niveau. Omdat er in het Waalse en Brussels Hoofdstedelijke Gewest geen instantie is die zich uitspreekt over fiscale zaken, is dit standpunt sowieso van toepassing in deze twee regio’s. In het Vlaamse Gewest spreekt Vlabel zich uit over fiscale zaken. Eerder had zij zich al uitgesproken over het feit dat schenkingen via bank- of handgift mogelijk waren bij gesplitste aankopen. Recent hebben ze zich echter ook uitgesproken over het tijdstip wanneer deze schenking moet plaatsvinden. 

Daarbij werd beslist dat, indien de betaling van een bedrag (voorschot, waarborg of andere) wordt voorzien in de ondertekende onderhandse verkoopakte voorafgaand aan de authentieke akte, dit niet tot gevolg heeft dat de datum van die onderhandse akte het bepalend ogenblik zou zijn waar de schenking aan moet voorafgaan. Dit standpunt wijkt met andere woorden af van het federale standpunt, waardoor er in Vlaanderen een soepeler standpunt wordt gehanteerd.