« Omgekeerd duolegaat met bepaalbaar bedrag »: Vlabel kiest de kant van de belastingplichtige

De Vlaamse Belastingdienst heeft recent een nieuw standpunt ingenomen betreffende het omgekeerd duolegaat met bepaalbaar bedrag. Met dit nieuwe standpunt kiest Vlabel in dit geval duidelijk de kant van de belastingplichtige.
Wanneer verre familieleden of vrienden begunstigd worden via een testament, dan kan de successiekost al snel hoog oplopen. In dergelijke situaties biedt de techniek van het duolegaat een uitweg. Hiermee kan een goed doel in een testament opgenomen worden én kan terzelfdertijd de successiekost voor de erfgenamen gedrukt worden.

Wat?

In het geval van een klassiek duolegaat wordt de gehele nalatenschap overgelaten aan bijvoorbeeld een ver familielid of een vriend, met de last om de totale erfbelasting te betalen en het netto-erfdeel over te laten aan het goede doel.

De omgekeerde techniek houdt in dat een deel van de nalatenschap overgaat naar een ver familielid of een vriend terwijl het andere deel naar een goed doel gaat. Het deel dat toekomt aan het ver familielid of de vriend is vrij van erfbelasting, terwijl er aan het deel van het goede doel een last wordt gekoppeld. Het goede doel dient namelijk de erfbelasting te betalen op het legaat dat naar het verre familielid of de vriend gaat.

Een voorbeeld illustreert hoe deze techniek concreet in zijn werk gaat:

• Persoon X wenst zijn vermogen van 1.000.000 euro na te laten aan een verre nicht, dan loopt de erfbelasting op tot 630.000 euro, aldus houdt deze slechts netto 370.000 euro over.

• Indien bijvoorbeeld 550.000 euro aan de verre nicht wordt gelegateerd en 450.000 euro aan het goede doel, waarbij het goede doel de last draagt en aldus de erfbelasting betaalt op het deel van de nicht, dan houdt de nicht netto 550.000 euro over. Het goede doel houdt hierbij netto 74.250 euro over. Dit betekent aldus voor beiden een win-win situatie.

Standpunt Vlabel

In haar eerste standpunt stelde Vlabel dat wanneer een omgekeerd duolegaat met een bepaalbaar bedrag (en niet bepaald, aangezien het gedeelte van het legaat bedoeld om de successierechten te betalen, nog niet gekend is bij overlijden) werd opgenomen in het testament, dit niet aanvaard werd. Het bedrag dat aan het goede doel werd toegekend om de successierechten van het ver familielid of de vriend te dragen, mocht volgens Vlabel niet als een legaat belast worden en kon dus niet van het netto-aandeel van de andere legatarissen worden afgetrokken. Dit had tot gevolg dat de verre familieleden en/of vrienden zelf dienden in te staan voor de betaling van de erfbelasting op hun erfdeel, verminderd met het bedrag dat aan het goede doel werd betaald. Het fiscaal voordeel dat met deze techniek werd beoogd, werd aldus volledig teniet gedaan.

Vlabel heeft nu een andere mening aangenomen en ze volgt hiermee de uitspraak van Hof van Beroep in Gent. Dit oordeelde dat geen enkele fiscale bepaling toelaat een onderscheid te maken tussen de toekenning bij testament van enerzijds een absoluut bedrag en anderzijds een bedrag dat slechts bepaalbaar is. Het Hof besloot dan ook dat het bedrag dat de familieleden aan het goede doel moeten betalen voor de vererving van de rechten, van wat zij netto ontvingen, moet worden afgetrokken en dus bij hen niet belastbaar is.

Vlabel bevestigt met haar nieuwe standpunt dat voor de "berekening van de erfbelasting rekening zal worden gehouden met het totaal bedrag dat naar het goede doel gaat, in de mate dat het bepaalbaar is". Het is daarbij wel vereist dat de aangevers duidelijk de wijze van de berekening en het berekend bedrag in de aangifte vermelden.

Dit komt de rechtszekerheid voor een inwoner van het Vlaams Gewest uiteraard ten goede. Hij kan op vandaag namelijk een testament opmaken met daarin een omgekeerd duolegaat met bepaalbaar bedrag, zonder enige discussie na het overlijden.

Mocht u reeds vragen hebben omtrent dit nieuwe standpunt, neem dan gerust contact op met een van onze specialisten.