Arbeidsrelatie in Nederland: per 1 mei verdwijnt de VAR-verklaring

Wie als natuurlijk persoon in Nederland gaat werken, kan dit doen onder het statuut van werknemer of zelfstandige. Zelfstandige ondernemers worden in Nederland ook aangeduid als freelancers of ZZP'ers (zelfstandigen zonder personeel).

ZZP'ers of freelancers kunnen, meestal op verzoek van hun opdrachtgevers, bij de Nederlandse belastingdienst een VAR-verklaring (Verklaring Arbeidsrelatie) aanvragen. De reden van deze aanvraag is dat de opdrachtgever zekerheid wil hebben over de fiscale en sociale zekerheidssituatie van de zelfstandige ondernemer die voor hen opdrachten uitvoert. Afhankelijk van de feitelijke situatie is de opdrachtgever namelijk verplicht Nederlandse loonheffing en sociale premies in te houden op de beloning die de opdrachtgever aan de opdrachtnemer betaalt. Met de ontvangst van een VAR-verklaring krijgt de opdrachtgever meer duidelijkheid omtrent de in te houden heffingen.

Evenwel komt het echter voor dat zelfstandige ondernemers over een VAR-verklaring beschikken, maar eigenlijk in dienst zijn. De Nederlandse belastingdienst wil deze schijnsituaties aanpakken door de VAR-verklaring te vervangen door algemene modelovereenkomsten en overeenkomsten voor branches en beroepsgroepen.

In samenwerking met een aantal externe organisaties heeft de Nederlandse belastingdienst nu algemene modelovereenkomsten opgesteld. De zelfstandige ondernemer en zijn opdrachtgever kunnen ook zelf een overeenkomst opstellen en hebben de keuze deze al of niet aan de belastingdienst voor te leggen. Het voordeel van een algemene modelovereenkomst of voorgelegde individuele overeenkomst is dat de opdrachtgever de zekerheid krijgt dat hij geen loonheffing en sociale premies moet inhouden.

De overeenkomst zou 5 jaar geldig zijn. De zelfstandige ondernemers en opdrachtgevers krijgen tot 1 januari 2017 de tijd om hun afspraken conform de overeenkomsten aan te passen. In de tussentijd is er een overgangsregeling van toepassing.