De afhandeling van de nalatenschap, hoe zit dat precies?

Wat na het overlijden?

Van zodra de bank op de hoogte is van het overlijden, dienen de rekeningen en de safes van de overledene geblokkeerd te worden. Dit zijn onder andere de rekeningen en safes op naam van de overledene of waarvan de overledene medetitularis was en deze van de langstlevende partner. Via deze wettelijke blokkering zijn de erfgenamen beschermd en kan de financiële instelling de nodige verplichtingen volbrengen ten aanzien van de fiscus.

De bank zal hierbij rekening houden met de toestand op de dag van het overlijden om 0.00 uur. Het is dus feitelijk de toestand van de dag voor het overlijden die telt. In geval de overledene gehuwd was met zuivere scheiding van goederen kan een deblokkering van de rekening van de overlevende echtgenoot bekomen worden mits voorlegging van een bewijs van het toepasselijke huwelijkscontract op datum van overlijden.

Van de geblokkeerde rekeningen kunnen geen gelden meer opgevraagd worden. Stortingen en reeds ingebrachte betalingen kunnen normaalgezien nog uitgevoerd worden. Het abonnement op naam van de overledene op internetbankieren zal eveneens opgezegd worden. De partner kan eventueel nog de rekeningen via het abonnement raadplegen. Ook eventueel lopende budgetfaciliteiten om in overschrijding te gaan met de rekening en gekoppelde krediet – of bankkaarten op naam van de overledene zullen stopgezet worden.

Akte of attest van erfopvolging ?

Via een akte of attest van erfopvolging zal de bank op de hoogte gebracht worden van de erfopvolging. Aan de hand van een uittreksel van de overlijdensakte, het trouwboekje van de overledene (of bij gebreke aan afstammelingen een kopie van het trouwboekje van de ouders of zussen/ broers) kan het attest van erfopvolging aangevraagd worden bij het kantoor Rechtszekerheid. Deze aanvraag is kosteloos.

Mocht de overledene echter een testament hebben opgemaakt, er een huwelijkscontract is of indien er minderjarige of handelingsonbekwame erfgenamen zijn, dient het attest of de akte van erfopvolging opgemaakt te worden door een notaris die hiervoor ook een vergoeding zal aanrekenen. Vooraleer de ontvanger van het kantoor Rechtszekerheid of de notaris het attest kan afleveren, gebeurt eerst een raadpleging bij de fiscale en sociale overheden met betrekking tot mogelijke openstaande schulden.

Na ontvangst van het attest van erfopvolging kan ook de safe worden geopend in aanwezigheid van de erfgenamen/langstlevende partner/fiscale administratie. Nadien is het aan de erfgenamen om het verdelingsvoorstel van de financiële instelling te analyseren en bij akkoord te bevestigen. Ingeval gekozen werd voor een notaris zal de bank het voorstel van de notaris uitvoeren.

Hoe dient u de aangifte van uw nalatenschap in?

Het is de verantwoordelijkheid van de wettelijke erfgenamen of de algemeen legataris die bij testament alle goederen van de nalatenschap toegewezen werd om een aangifte van nalatenschap in te dienen bij de fiscus. Bij vergissingen, vergeten elementen of fouten kunnen boeten of interesten doorgerekend worden. Een specialist in deze materie kan helpen bij het opstellen en indienen. Afhankelijk van de plaats van het overlijden bedraagt de aangiftetermijn voor België vier maanden na het overlijden, vijf maanden voor een overlijden in een ander land binnen de Europese Economische Ruimte of zes maanden buiten de EER.

De aangifte dient te gebeuren in het gewest waar de overledene het langst zijn fiscale woonplaats had in de laatste vijf jaar voor het overlijden. In het aangiftedocument worden de goederen met hun respectievelijk waarde vermeld en zal ook de verdeling van de nalatenschap aangegeven worden. Afhankelijk van het gewest dienen volgende zaken vermeld worden:

• gegevens van de overledene, de persoon die de aangifte doet alsook de erfgenamen;
• het bestaan van een testament of gift;
• het vruchtgebruik van de overledene;- gedane schenkingen van de voorbije drie jaar;
• onroerende goederen zoals huizen, …;
• schema met de schulden;
• roerende goederen die eventueel verzekerd waren, …;
• gegevens over erfgenamen die de erfenis verworpen hebben.

Na ontvangst van het document zal de overheid de verschuldigde belasting berekenen per erfgenaam. Indien de erfgenamen geopteerd hebben voor een gezamenlijke aangifte zal de belastingdienst een globale afrekening opsturen. Elke erfgenaam kan ook een afzonderlijke aangifte indienen waarop dan ook een individuele afrekening zal volgen.

De successierechten moeten worden betaald aan de ontvanger van het registratiekantoor waar de aangifte van nalatenschap werd ingediend. Ze moeten worden betaald in de twee maanden die volgen op de vervaldatum van de vastgestelde termijn voor het indienen van de aangifte van nalatenschap. Zodra deze termijn is verstreken, zal een interest worden aangerekend. Concreet betekent dit dus dat de successierechten binnen een termijn van 6 maanden na het overlijden zullen worden betaald. Zeker als een groot deel van het vermogen vastzit in illiquide activa zoals onroerende goederen of kunst, kan dit soms tot financieringsproblemen leiden.

Heeft u vragen over dit topic? Neem dan contact op met één van onze experten via onderstaand formulier.