Wat doen bij de vererving van een gemeenschappelijke rekening tussen echtgenoten?

De ene helft, die in vruchtgebruik toekomt aan de langstlevende en in blote eigendom aan de kinderen, valt in de nalatenschap en zal onderworpen zijn aan erfbelasting. In de praktijk zal het meestal zo zijn dat men niet overgaat tot een effectieve verdeling. De gemeenschappelijke rekening zal ook steeds blijven staan op naam van de langstlevende. Het probleem stelt zich echter wanneer ook de tweede echtgenoot overlijdt. Dan zal de rekening opnieuw worden meegerekend in de nalatenschap. Bijgevolg zullen de kinderen tweemaal erfbelasting moeten betalen op hetzelfde bedrag.

Sinds 1 september 2021 heeft Vlabel hier een nieuw standpunt over ingenomen waarin zij bevestigt dat er geen dubbele erfbelasting zal worden aangerekend, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan (dubbele bewijslast):

• De erfgenamen zullen moeten bewijzen dat de banktegoeden bij overlijden van de langstlevende ouder nog niet effectief verdeeld waren (bijvoorbeeld door uittreksels die bewijzen dat er geen betalingen gebeurd zijn die wijzen op een terugbetaling).
• De banktegoeden die nog niet werden verdeeld, moeten traceerbaar zijn (bijvoorbeeld als ze herbelegd werden, moet de link met de oorspronkelijke rekening kunnen worden aangetoond).

Indien aan beide voorwaarden is voldaan, beschikken de erfgenamen over een zakelijke vordering op de nalatenschap van de langstlevende ouder en zal men de helft van de banktegoeden (op moment van overlijden van de eerste ouder) kunnen opnemen in min onder de rubriek actief van de aangifte van nalatenschap. Als de banktegoeden niet meer traceerbaar zijn, maakt Vlabel een onderscheid tussen de overlijdens vóór 1 september 2021 en na 1 september 2021. Hieronder het standpunt voor overlijden na 1 september 2021: 

• Indien nog voldoende banktegoeden: In dat geval beschikken de erfgenamen over een zakelijke vordering die in min mag worden opgenomen in de rubriek ‘actief’ in de aangifte nalatenschap;
• Indien niet voldoende banktegoeden: In dat geval beschikken de erfgenamen over een persoonlijke vordering en moet de helft van de oorspronkelijke bankrekening worden opgenomen onder het passief in de aangifte nalatenschap.

Wij raden dus aan om onmiddellijk over te gaan tot het verdelen van een gemeenschappelijke rekening. Indien men dit niet wenst, adviseren we om goed de rekeninguittreksels bij te houden, zodat men nog kan aantonen dat de banktegoeden nog niet werden verdeeld en dat het oorspronkelijk deel van de eerst overleden ouder nog traceerbaar is.